Allan Campbell - 6.3.25

Tha mi a’ creidsinn gum bu chòir dhuinn a tha nar luchd-taice dhan Ghàidhlig a bhith a’ meas gach seachdain den bhliadhna mar àm a tha sònraichte dhan chànan, agus a bhith a’ daingneachadh sin le bhith ga foillseachadh agus ga cleachdadh anns gach dòigh as urrainn dhuinn. Gu mì-fhortanach tha eadar-dhealachadh cèille  air tighinn eadar “luchd-taice” agus “luchd-cleachdaidh” agus b’ e  aon de na teachdaireachdan làidir a chuala mi fhìn tron t-seachdain gum bheil cunnart nach bi adhbhar taice ann mura tèid ìre cleachdaidh a’ chànain am meud gu mòr agus gu grad. Agus ’s i a’ cheist dhùbhlanach ciamar a ghabhas luchd-labhairt agus luchd-ionnsachaidh a bhrosnachadh, agus a chuideachadh, gus an ìre cleachdaidh sin a choileanadh. Chan e ceist ùr a tha seo idir, agus saoilidh mi gum bheil mòran a’ tuigsinn co-dhiù cuid de na h-adhbharan a dh’fhàg ìre cleachdaidh a’ chànain a’ crìonadh. Chaill cuid misneachd ri linn ’s mar a bhathas gam burraidheachd agus a’ magadh air “teuchters”, neo “maws”, anns an sgoil, agus dh’fhuiling feadhainn eile tomhas den aon seòrsa damaiste mar inbhich. Theagamh ge-tà gur e aon de na h-adhbhair as bitheanta agus as milltiche an ìre ’s gum bheil luchd-labhairt cho sgapte a’ toirt bhuapa cothrom crac gach latha, neo co-dhiù cho bitheanta ’s a dh’iarradh iad.

Aig a’ cho-labhairt CnaG@40 ann an Steòrnabhagh Diardaoin seo chaidh, fhuair sinn uile misneachadh a bhith a’ sealltainn air ais air toradh obrach na buidhne thar ceathrad bliadhna, agus mothachadh a ghabhail air na th’ air tachairt ri linn obair-buidhinn-carthannais aig nach eil ùghdarras sònraichte sam bith. Shaoileam gun do dhearbh àireamh na bha an làthair ann an Steòrnabhagh, agus ag èisteachd air-loidhne, gun robh feum air tachartas den t-seòrsa, bha còrr air fichead bliadhna bho nach do thachair a leithid. Cha robh e na annas dhomh fhìn aig m’ aois gun robh feadhainn òga an làthair nach b’ aithne dhomh, ach abair togail as an àireamh a bh’ ann dhiubh, agus cho misneachail ’s a bha iad.  Mar a dh’innis mi dhuibh roimhe bha e na phrìomh amas aig a’ cho-labhairt seo beachdachadh air innleachdan leasachadh a’ chànain agus gu sònraichte mar a tha iad sin a’ frithealadh òigridh. Rinneadh sin, agus chaidh aithneachadh gum bheil dùbhlan air leth mòr aig cuibhreann den chloinn a tha a’ tighinn tro fhoghlam Gàidhlig cumail a’ cleachdadh a’ chànain aig ìre fileantais. Ged a bha rabhadh làidir anns an teachdaireachd aig Ceannard ChnaG air a’ chuspair, agus beachd aige gum bheil grad-fheum air innleachd leasachaidh ùr mar thaic dhan t-siostam foghlaim a th’ ann, gu h-iongantach cha robh faireachadh dubhach sam bith air a’ chruinneachadh. 

Chaidh aontachadh gun tèid na molaidhean aig CnaG fa chomhair Bòrd na Gàidhlig a dh’aithghearr, le dòchas a dh’aindeoin gainnead maoine poblaich, gun gabh greimeachadh gu sgiobalta agus gu h-èifeachdach air suidheachadh crìonaidh a tha air leth cunnartach dhan Ghàidhlig.